فرش ایران در دید جهان
فرش ایرانی، مظهر فرهنگ و هنر ایرانیست؛ از این رو شناخت و معرفی آن به جهان به منظور القای فرهنگ ایران به دنیا میباشد. علم و هنر را میتوان به طروق مختلف مبادله کرد، که فرش یکی از بارزترین هنرهای ارزشمند است که از فرهنگ هر قوم نشات گرفته است. فرش ایرانی، در دورههای مختلف از زمان جزء با ارزشترین فرشها بوده که همان طور که قبلا ذکر شد نماد فرهنگ و تمدن ایرانی به شمار میرود. فرش دستباف ایرانی در اکثر کشورهای دنیا به عنوان یک کالای لوکس و شیک در نظر گرفته میشود که در اغلب موزههای معروف دنیا به عنوان هنری تجملی و گران قیمت نگه داری میشود. فرش ایرانی جایگاهی والا در دنیا دارد به طوری که از طرحهای فرش برای طراحی لباسها در شو استفاده میشود. حرفه و هنر فرشبافی در زمینه تولید و اشتغال نیز نقش مهمی دارد؛ چرا که مواد اولیه آن در داخل کشور تولید میشود.
لازم به ذکر است که حدود 40 فرش دستبافت از مناطق مختلف ایران به ثبت جهانی رسیده است. این موضوع برای ماندگاری بیشتر نقشههای فرش دستبافت همه نقاط کشور موثر بود که با همکاری سازمانی جهانی مالیکت فردی صورت گرفته است.
انواع فرشهای دستبافت با طرحهای ایرانی
فرش پازیریک
یکی از قدیمیترین فرشهای دستبافت، فرش پازیریک است که توسط پروفسور رودنکو در سال 1949 میلادی در منطقه پازیریک سیبری در نزدیکی مرز مغولستان در بین یخها و در کنار اشیای تاریخی دیگر کشف شد. این فرش از جنس پشم بافته شده که در ابعاد 1.98 در 1.89 میباشد. نوع گره آن ترکی است که حدود 5 قرن پیش از میلادی تولید شده است. این فرش هم اکنون در موزه آرمیتاژ سن پطرزبورگ نگهداری میشود.
فرش چلسی
فرش چلسی یکی از قدیمیترین فرشهای اردبیل است. فرش چلسی در زمان پادشاهان صفوی بافته شده است که هم اکنون در موزه ویکتوریا آلبرت لندن قرار دارد. دلیل شهرتش به این نام آن است که خریدار آن تاجری از خیابان کینگز لندن بوده است.
فرش اردبیل
فرش شیخ صفی یا فرش اردبیل، یکی از فرشهای باارزش و نفیس ایرانی است که از جنس پشم و ابریشم بافته شده است. فرش اردبیل به درخواست شاه طهماسب صفوی برای آرامگاه جدش بافته بود که توسط شرکت انگلیسی زیگلر از ایران خارج شد. یکی از فرش اردبیل، هم اکنون در موزه ویکتوریا آلبرت لندن و دیگری در موزه هنر لس آنجلس نگهداری میشود.
فرش جانمازی
فرش جانمازی، در ابعاد 1.61 در 1.05 بافته شده است که هم اکنون در موزه متروپولیتن نگهداری میشود و تا حدودی شبیه فرش جانمازی است که در موزه شهر مشهد قرار دارد. این دو فرش جزء آثار مهم و با ارزش فرهنگ اسلامی است ک در بالای فرش عبارت الله اکبر و در حاشیههای آن آیاتی از قرآن مجید وجود دارد.
در ابتدای مقاله با چند نمونه از فرشهای اصیل و با ارزش ایرانی آشنا شدیم؛ حالا در ادامه قصد داریم شما را با جایگاه فرش ایران در تجارت جهانی آشنا کنیم.
در دنیای تجارت امروزی، فرش ایرانی مشتریانی در داخل و خارج از کشور دارد که این مشتریان به دو گروه مشتریان مدرن و مشتریان سنتی طبقه بندی میشوند. مشتریان سنتی از قبیل آلمان، فرانسه، سوئیس، امارات، کویت، لبنان، ژاپن و ایتالیا هستند و کشورهای روسیه و چین از مشتریان مدرن فرشهای ایرانی میباشند.
متاسفانه در حال حاضر به علت اجرای تحریمهای همه طرفه، صادرات فرش سقوط شدیدی داشته است؛ به صورتی که حدود 40% از بازار جهانی فرش ایرانی به زیر 3% رسیده است. با وجود این که فرش دستبافت ایرانی جزو لیست اولیه تحریمها بوده است و این خود دلیل اُفت آمار صادرات فرش است. اما امروزین فرش دستبافت ایرانی به اکثر کشورهای خارجه صادر میشود که بیشترین صادرات فرش دستبافت به کشور آلمان است.
کشور آلمان، یک کشور مستقل و ثروتمند در زمینه یورو است که به تنهایی میتواند با بازارهای ایرانی معامله کند. بیشتر شهرهای آلمان مانند همبورگ علاقه شدیدی به فرش دارند؛ به طوری که هر ساله در اولین ماه از سال میلادی، نمایشگاهی در هانوفر آلمان برگذار میشود. ثابت نگه داشتن بازارهای خارجی الخصوص کشور آلمان اهمیت زیادی دارد. به همین خاطر باید به جزئیات از جمله رنگبندی فرش، طرح فرش، مواد اولیه و ... توجه نمود. مردمان کشور آلمان عموما به رنگهای خنثی و ملایم مانند خاکی و کرم علاقه دارند. همچنین اکثریت مردم آلمان به طرح فرشهای بدون ترنج علاقه دارند؛ مانند بلوچ خراسان، ماهی درهم، افشان مشهد.
به طور کلی فرشهای ایرانی دارای طرحهای زیبا و چشمگیری میباشد که زبانزد تمام جهان است؛ و مشتریان زیاد و خاصی دارد که با شناخت صحیح آنها میتواند صادرات باارزشی از فرش در کشورهای مختلف داشته باشد.