مقیاس فرش ماشینی با فرش دستبافت

فرش، مهم‌ترین صنایع دستی ایران که در تمام جهان شناخته شده است؛ طرح و نقش‌ فرش‌های ایرانی برگرفته از داستان‌های زیادی است که با نظاره کردن این فرش‌ها می‌توان هزاران حرف ناگفته را فهمید.

زینت هر خانه، فرش است بنابراین انتخاب طرح فرش و همچنین تمیز نگه داشتن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از افراد در زمان خرید فرش آگاهی چندانی نسبت به تفاوت فرش ماشینی و فرش دستبافت ندارند. با مطالعه این مقاله می‌توانید با ویژگی‌های فرش ماشینی و دستبافت و تفاوت بین آن‌ها آشنا شوید.

1. نحوه بافت

اولین و مهم‌ترین تفاوت بین فرش ماشینی و فرش دستبافت، استفاده و عدم استفاده از دستگاه در بافت فرش است. فرش دستبافت همان گونه که از اسمش پیداست توسط دستان هنرمندانهِ قالیبافان در مدت زمانی طولانی بافته می‌شود؛ اما فرش‌های ماشینی به کمک دستگاه یا ماشین آلات پیشرفته به سرعت و به راحتی تولید می‌شوند.

2. پشت فرش

ساده‌ترین راه برای تشخیص فرش ماشینی از فرش دستبافت، پشت فرش است؛ که با کمک این ترفند افراد عادی نیز می‌توانند به آسانی فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص بدهند.
در پشت فرش‌های ماشینی تمامی گره‌ها به کمک دستگاه بافته می‌شوند به همین خاطر پشت فرش سطحی کاملا صاف و منظم است. اما بر خلاف فرش‌ ماشینی،پشت فرش‌های دستبافت گره‌هایی ناهموار و نامنظمی وجود دارد که کاملا طبیعی است و اهمیت خاصی ندارد.

3. روی فرش

دومین تفاوت بین فرش ماشینی و دستبافت، طرح و نقش روی فرش است. فرش ماشینی در اندازه‌هایی کاملا یکسان و بدون هیچگونه عیب و نقصی تولید می‌شوند. اما برخلاف فرش ماشینی، فرش دستبافت علی الخصوص فرش‌های قدیمی اندازه دو طرف فرش یکسان نیست و این نشانه اصالت یک فرش است.

4. قیمت فرش

قیمت فرش دستبافت و فرش ماشینی با همدیگر قابل قیاس نیستند؛ همان طور که می‌دانید فرش دستبافت بسیار گران است. اما فرش ماشینی نسبت به فرش دستبافت ارزانتر است. فرش‌های ماشینی 1200 شانه و 1500 شانه به دلیل شباهت زیادی که با فرش دستبافت دارند می‌توانند جایگزینی مناسب و مقرون به صرفه باشند.

5. الیاف فرش

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بین فرش ماشینی و دستبافت الیاف به کار رفته در فرش است. در فرش‌های دستبافت از الیاف طبیعی مانند پشم، کرک، پنبه، ابریشم استفاده می‌شود؛ اما فرش‌های ماشینی از الیاف مصنوعی مانند آکرولیک، پلی استر، ابریشم مصنوعی بافته می‌شوند. الیاف در تعیین قیمت گذاری فرش موثر است.

6. لطافت فرش

فرش ماشینی از آکرولیک هیت ست شده که فاقد پرزدهی است بافته می‌شود به همین خاطر بعد از مدتی فرش لطافت و نرمی خود را از دست می‌دهد.

7. دوام فرش

در فرش‌های دستبافت گره‌ها به صورت اختصاصی و محکم بافته می‌شوند که موجب طولانی شدن عمر فرش و همچنین شکل گیری طبیعی حاشیه فرش می‌شود. اما در فرش‌های ماشینی، تمامی ریشه‌ها به صورت جداگانه توسط دستگاه بافته می‌شوند که این گونه فرش‌ها نهایتا 15 الی 20 سال عمر کنند.

8. تعداد و ثبات رنگ فرش

کیفیت فرش به تعداد رنگ موجود در یک فرش بستگی دارد؛ بدین منظور که هر چقدر تعداد رنگ موجود در فرش بیشتر باشد از کیفیت بالاتری برخوردار است. برای بافت فرش‌های دستبافت بیش از 50 رنگ استفاده می‌شود و برای فرش‌های ماشینی از 8 الی 14 رنگ بکار گرفته می‌شود.

برای شستن فرش‌های دستبافت حتی المقدور از خدمات قالیشویان استفاده کنید زیرا ممکن است شستن فرش دستبافت در منزل تغییراتی در رنگ فرش ایجاد کند. اما فرش‌های ماشینی دارای چنین حساسیت‌هایی نمی‌باشند.

9. ریشه فرش

ساده ترین راه تشخیص فرش دستبافت و ماشینی که هر انسانی معمولی می‌تواند آن را تشخیص بدهد لبه فرش است؛ بدین معنی که در فرش‌های ماشینی لبه و ریشه توسط دستگاه بخیه و دوخته می‌شوند. اما در فرش دستبافت لبه فرش توسط دست بخیه زده می‌شود و ریشه به فرش دوخته نمی‌شود. بخیه‌ باعث می‌شود که الیاف فرش در کنار یکدیگر نگه داری شوند. ‎‌